بررسی ویژگی‌های متمایز امام خمینی(ره) از منظر تمدن‌اندیشی و تمدن‌سازی
تاریخ انتشار: ۱۶ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۹۱۶۸۱۰
ایسنا/خراسان رضوی استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به تشریح ویژگی‌های امام خمینی(ره) از منظر تمدن‌اندیشی و تمدن‌سازی که موجب تمایز ایشان از دیگران شده بود، پرداخت.
محمد باغستانی امروز ۱۶ خرداد ماه، در نشستی مجازی با موضوع «شناخت امام خمینی(ره) از منظر تمدن‌اندیشی و تمدن سازی» که به همت اداره کل پژوهش و پژوهشکده اسلام تمدنی برگزار شد، اظهار کرد: این پرسش که امام خمینی(ره) با وجود اینکه در فضای حوزوی، تربیت علمی و دینی یافته و به یک مرجع تبدیل شده بود، اما در روزگاری جریان فکری خود را آغاز کرد و این جریان به اوج رسید که گروه‌های مختلفی از اقشار مردم را به خود جذب کرد، موجب شد که به زندگی ایشان بپردازم و بررسی کنم که چه ویژگی‌های شخصیتی در او وجود داشته که مجموع آن‌ها باعث می‌شده افراد بسیاری در دوره پیش از پیروزی انقلاب و پس از آن به سمت ایشان جذب شوند و آرزوها و آمال خود را نیز در وجود چنین شخصیتی ببینند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی تصریح کرد: به نظر می‌رسد که ابعاد بسیاری در این راستا دخیل هستند که تنها به بخشی از آن‌ها اشاره و فکر می‌کنم تمام آن‌ها در عنوان تمدن‌گرایی و یا تمدن‌اندیشی امام راحل چکیده شود که چنین شخصیتی به دلیل اینکه رویکردی متفاوت نسبت به جامعه، انسان، کشور و اسلام داشت، مصادیقی را از خود نشان داد که ایشان را در بین فقها و مراجع معروفی که در عرف اجتماعی و مذهبی آن دوره شهرت پیدا کرده بودند، متمایز کرده بود.
باغستانی اظهار کرد: رفتارها، گفتارها و منش‌های امام راحل نشان می‌دهد که ایشان صرفاً یک شخصیت حوزوی که در چارچوب فرهنگ حوزویان تربیت یافته باشد، نیست؛ بلکه به دلیل ابعاد معرفتی و نگاه‌های ویژه‌ای که داشت فراتر از این چارچوب بود و همین مهم نیز موجب جذابیت شخصیت ایشان برای جامعه آن روز شد.
وی ادامه داد: این موضوع می‌تواند پاسخی برای پرسش نسل امروز باشد که چگونه شخصیتی در سن ۸۰ سالگی و در زمانی که به اوج جریان انقلاب می‌رسیم می‌تواند چنین ارتباطی را با اقشار مختلف جامعه اعم از فرهیختگان و دانشگاهیان آن دوره تا مردم عادی داشته باشد و بتواند یک اجتماع ملی برای نخستین بار در کل تاریخ ایران و یا شاید هم در تاریخ اسلام به وجود آورد.
توجه امام راحل به عرفان‌گرایی و جامع‌نگری شهودی
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به اولین ویژگی امام خمینی(ره) گفت: از منظر تمدن‌گرایی باید گفت که عرفان‌گرایی امام یکی از ویژگی‌هایی است که ایشان به آن شهرت پیدا کردند، به این دلیل که درباره آن کتاب نوشتند و با آن منطق و نگرشی که داشتند تا پایان عمر بر این عقیده استوار بودند و همین مهم یکی از پایه‌های اولیه تمایز ایشان از سایر فقها به‌شمار می‌رود. در واقع عرفان یک نوع جامع‌نگری شهودی برای انسان به وجود می‌آورد که جهان و تمام عالم هستی را در ارتباط با خداوند می‌توان در پهنه معرفت عرفان به گونه دیگری دید و از تکثر به وحدت رسید.
وی اظهار کرد: ویژگی دیگر ایشان فلسفه بوده که نوعی جامع‌نگری عقلانی است، به گونه‌ای که در کنار جامع‌نگری شهودی و عرفانی یک نوع جامع‌نگری عقلانی در فلسفه به شخص داده می‌شود و فیلسوف با یک نگاه کلان می‌تواند جوامع انسانی را رصد کند و اصول حاکم بر پیشرفت‌ها و انحطاط‌ها را از منظر فلسفی بیندیشد.
نظم‌اندیشی اجتماعی امام راحل دلیل تفاوت ایشان با دیگران بود
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بیان کرد: ویژگی دیگری که از لحاظ تمدنی در شخصیت امام(ره) وجود داشت و ایشان را در دوره خود با دیگران متفاوت کرده بود بحث نظم‌اندیشی اجتماعی ایشان است. امام خمینی(ره) در سن جوانی در مجلس قانونگذاری که یکی از میراث‌های مهم مشروطه ایران در عصر رضاشاه رو به انحطاط بود، حضور پیدا کرد؛ این در حالی بود که در میان حوزویان و فقهای سنتی آن زمان چنین حضوری امر نامتعارفی به‌شمار می‌رفت و رواج چندانی نداشت.
باغستانی گفت: باید یکی از ویژگی‌های امام خمینی(ره) که نگاه ایشان نیز از آن گرفته شده است را مبحث نظام‌نگری و مقابله‌ای که ایشان با سلطنت انجام داد، دانست. در حالی‌که پیش از ایشان، فقها در صدد مقابله با مواردی که نظام سلطنتی بر خلاف اسلام و شرع بیان می‌کردند، نبودند؛ امام راحل یکی از مراجع تقلیدی بود که چنین اقدامی را انجام داد.
وی اظهار کرد: مقابله ایشان به گونه‌ای بود که در بیانات و اطلاعیه‌های خود نیز سلطنت را به سبب تعارض موروثی بودن با حقوق بشر و حق تعیین سرنوشت برای هر ملت و نسل را نفی کرده بودند و این ویژگی امام راحل که نشان‌دهنده تمدن اندیشی ایشان است در هیچ یک از مراجع دیگر دیده نمی‌شد.
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: با اینکه امام خمینی(ره) با اصل نظام سلطنتی مخالف بودند، اما در شیوه براندازی این نظام هم هرگز قائل به استفاده از ترور، کودتا و قیام مسلحانه علیه حکومت نبودند و این ویژگی ایشان نشان می‌دهد که از همان آغاز هدفشان چیز دیگری بود و آن حرکت در مسیر برپایی نظام اجتماعی بود که مهمترین عنصر فعال در تمدن‌ها، مردم و جامعه به شمار می‌رفت که دقیقا همین اتفاق نیز رخ داد.
باغستانی اظهار کرد: نکته دیگری که در طول مبارزه از ایشان دیده شده بود این است که هرگز در رقابت‌های فکری داخلی که جامعه را ۲ دسته و انقلابیون را وارد فردیات می‌کرد و از اصل دور می‌داشت، ورود نکردند و این نشان می‌دهد که موضع گیری قبلی ایشان تا چه اندازه اهمیت داشته است.
طرح نظریه ولایت فقیه از سوی امام راحل
وی بیان کرد: نظر امام در مورد نفی سلطنت و در ادامه طرح نظریه ولایت فقیه نشان‌دهنده نگاه کلان ایشان به نظام سیاسی است که یکی از مظاهر مهم تمدن نیز به شمار می‌رود و این موضوع موجی را در بین انقلابیون در ایران ایجاد کرد که شروع به مطالعات تمدنی کردند، همچنین موجی در باب تمدن‌اندیشی در بین انقلابیون به راه انداخت.
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: در واقع امام جزو افرادی بود که موج‌آفرینی ایجاد کرد و با این فکر، بسیاری از اندیشه‌ها را به حرکت در آورد که بتوانند صحبت کنند؛ با اینکه طرح نظام بایسته را در این دیدگاه مطرح می‌کند.
باغستانی بیان کرد: ویژگی بعدی ایشان طرح جمهوری همراه با اسلامیت بود که این اسلامیت راه میانه‌ای در باب جمهوریت به شمار می‌رفت که از یک سو نشان می‌داد ایشان این نظام مدرن جهانی که رواج یافته را از منظر تمدن‌اندیشی پذیرفته است؛ البته که پیش از این نیز جمهوریت‌های مختلفی از جمله گیلان و... مطرح شده بود که با مخالفت‌های بسیاری مواجه شد، اما جمهوریتی که امام مطرح کرد، تمام مردم آن را پذیرفتند.
استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: یکی از نکته‌های مهمی که در تاریخ ایران بی‌سابقه است، تأکید ایشان بر موضوع اجتماعی و سیاسی زنان به عنوان نیمی از جمعیت مسلمان بود که یک نقطه عطف تاریخی در مباحث تمدنی به شمار می‌رود و این نیز یکی دیگر از ویژگی‌های امام(ره) بود.
باغستانی بیان کرد: امام(ره) همواره با واقع‌نگری که داشت، نشان داد که جامعه اسلامی چه اقتضائاتی دارد و حکومت جدیدی که بناست در جهان مدرن برپا شود، چگونه باید اقتضائات جدید را ببیند و این راه را ایشان برای ما گشود.
عدم مخالفت با مظاهر تکنولوژی غربی یکی از ویژگی‌های امام راحل بود
وی ملی‌گرایی و ایرانیت امام راحل را یکی دیگر از ویژگی‌های ایشان برشمرد و گفت: همچنین از دیگر ویژگی‌های ایشان می‌توان به عدم مخالفت با مظاهر تکنولوژی غربی اشاره کرد که یک تقابل بایسته تمدنی با تمدن غربی به‌شمار می‌رفت. ایشان روش بایسته‌ای در برابر تمدن غربی داشت و جمله مشهوری که اولین بار توسط یک فقیه گفته می‌شد را بیان کرد و آن این بود که ما با سینما مخالف نیستیم، بلکه با فحشا مخالف هستیم و این در حالی بود که فقهای پیش از ایشان رادیو، تلویزیون و سینما را حرام می‌دانستند.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: استانی فرهنگی و هنری امام خميني ره تمدن سازی اسلامی تمدن سازی عرفان تکنولوژي سینما ولایت فقیه زنان نظم نوین جهانی انقلاب اسلامی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی علمی و آموزشی استانی ورزشی استانی فرهنگی و هنری زنجان خراسان شمالی استانی اجتماعی استانی اقتصادی استانی شهرستانها استانی علمی و آموزشی استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ویژگی های امام امام خمینی ره شمار می رفت امام راحل جامع نگری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۹۱۶۸۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
احزاب ویژگی‌های حزب‌الله را از آیات و روایات استخراج و به کار بندند
آیت‌الله سید محمد سعیدی در دیدار با حاجی عباسی دبیرکل حزب جامعه زینب، نخستین حزب بانوان در کشور که در پژوهشکده علامه طباطبایی(ره) برگزار شد با تسلیت شهادت امام صادق (ع) اظهار کرد: مناسبت‌های مذهبی هر سال با اتفاقاتی همراه می‌شود که باید سیره اهل‌بیت(ع) نسبت به آن اتفاقات را دریابیم و از آن در عمل استفاده کنیم.
وی با اشاره به مبارزات مردم فلسطین و مقاومت آنان در مسیر احیاء عزت و سربلندی که از دست داده‌اند، گفت: مناسب است که در این ایام سیره امام صادق (ع) نسبت به مبارزه برای حفظ عزت و سربلندی مسلمانان را مدنظر قرار دهیم و روایات که در این زمینه فرموده‌اند را نصب العین خود قرار دهیم.
امام‌جمعه قم ادامه داد: ما ایام میلاد حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع) را در پیش داریم که باید این ایام که دهه کرامت نام گرفته فرصت و ظرفیتی باشد برای معرفت بیشتر زیرا در دستگاه اهل‌بیت (ع) هرکسی که معرفت بیشتری داشته باشد بهتر جواب می‌گیرد.
وی با بیان اینکه فرزندان موسی بن جعفر (ع) و سایر ائمه در جای‌جای ایران مثل ستاره می‌درخشند، افزود: حضور این امامزادگان در نقاط مختلف از روی حکمت بوده و در مورد حضرت معصومه (س) نقل شده است که امام صادق (ع) در زمانی که امام هفتم هنوز به دنیا نیامده بودند فرمودند به‌زودی دختری از نسل من در شهر قم دفن می‌شود و از حضور ایشان در قم خبر دادند.
آیت‌الله سعیدی با بیان اینکه حضور امامزادگان در کشور ما و سایر نقاط یک حضور هدفمند بوده است، گفت: این که یک دختر از اهل‌بیت(ع) چنین بارگاه و حرمی در ایران دارد یک نشانه از نشانه‌های الهی است که نیازمند تأمل و تفکر است.
وی با بیان اینکه ما باید نسبت به حزب و الزامات آن توجه قرآنی و اهل بیتی داشته باشیم تا به نتیجه برسیم، گفت: اگر این توجه نباشد سرگرم امور دنیا خواهیم شد، ولی اگر این توجه وجود داشته باشد از حزب خداوند می‌شویم که به فرموده قرآن کریم از مفلحون و رستگاران خواهیم شد.
تولیت حرم مطهر بانوی کرامت با بیان اینکه باید ویژگی‌های حزب‌الله را از قرآن و روایات استخراج کنیم و خود را با آن تطبیق دهیم، افزود: باید مواردی که در قرآن و روایات کلمه «منّا» و «لیس منّا» آمده است را موردتوجه قرار دهیم تا ببینیم که چه افرادی از حزب خدا و اهل‌بیت به شمار آمده‌اند و چه افرادی خارج از این حزب محسوب شدند.
وی توجه به توان و ظرفیت‌های شخصی و شخصیتی خود را مهم دانست و ادامه داد: نشان‌دادن استعدادها و ظرفیت‌های افراد از کارهای بزرگ است و رسالت پیامبران همین بوده و آمدند بگویند که شما انسان‌ها چه ظرفیت‌هایی دارید.
ورود دادستان کلاله به موضوع مفقودی «یسنا»